Paso Fino (paso fieno) sözcük anlamı olarak Latin Amerika dillerinde “Güzel adım” anlamını taşır. Soyu 1492 yılında Cristof Colomb’un Amerika kıtasına beraberinde götürdüğü İspanyol Cennet, Barb Arap ve Andalusian atlarından geldiği sanılmaktadır. Colomb ilk kez karaya Porto Rico sahillerinde ayak basmıştı. Daha sonraki yıllarda İspanyol ve Portekiz’li sömürgeciler Porto Rico, Kolombiya ve Karayib adalarını üsleri ha-line getirerek burada yetiştirdikleri atlarla Amerika Kıtası’nı fethettiler.

Tarihte güzel yürüyüşlü atları yetiştiren 1509 yılında Porto Rico’da Martin de Salazar, 1511’de Küba’da Diego de Valasques, 1517’de Panama’da Cortes adlı yerleşimcilerin adlarına rastlanmaktadır (Hendricks, 1995).

Fotoğraf 1: Paso-Fino atı Colombia

Paso Fino atları günümüzde Peru, Küba, Porto Rico, Dominik Cumhuriyeti, Aruba, Venezuela ve Kolombiya gibi Orta Amerika ve Karayib adaları ülkelerinin gurur kaynağı atlardır. Amerika Birleşik Devletleri’ne de 1950’li yıllarda girmeye başlamıştır. İlk Paso Fino ithalatı ABD Ordusu tarafından Porto Rico’dan yapılmıştır. 1970’li yıllara kadar ABD Ordusu’nun çeşitli hizmetlerinde kullanılan atlar bu tarihten sonra teknolojik gelişmelerle ihtiyaç fazlası haline geldi ve çeşitli çiftliklere satılmıştır.

1927 yılında günümüz Porto Rico Paso Fieno’larının en önemli aygırı olan “Guayama” doğdu. Dulce Sueño (Tatlı Rüya) adını da alan bu aygırla birlikte 1943 yılında Porto Rico Paso Fino Atları Spor Federasyonu (Federation of the Sport of Paso Fino Horses of Puerto Rico) kuruldu. 1972 yılında ABD’de kurulan Amerikan Paso Fino Atları Derneği (Paso Fino Horse Association – PFHA)’nin yanı sıra Latin Amerika ülkelerinde ve Avrupa’nın birçok ülkesinde Paso Fino Dernekleri kurulmuştur. Bu derneklerde ırkın saflığını korumak amacıyla aygır defterleri tutulmakta, çeşitli etkinlikler ve yarışmalar düzenlenmektedir.

Fotoğraf 3: Peruvian Paso Fino

Paso Fino atlarının yürüyüş ve cidago yüksekliklerine göre çeşitli cinsleri vardır. Örneğin, Kolombiya Paso Fino’ları hızlı hareket ederler, cidagoları pony atlara yakındır. Kolombiya’da yetiştirilen Kolombiya Criollo atlarının melezlenmelerinde kullanılmıştır. Porto Rico Paso Fino’ları ise ince yapılıdır ve adımları hassastır.

Genel olarak tüm Paso Fino atları canlı ve enerjiktirler. Gene-tik olarak doğumlarından sonra ilk ayağa kalkmalarıyla birlikte öne, arkaya ve her iki yana da kolaylıkla ve uyumlu bir biçimde yürüyebilirler. Yan yürüyüşleri çok yumuşak ve gösterişlidir. Hareketlerini çok doğal bir biçimde gerçekleştirirler. Binicisini sarsmadan, yormadan taşıyabilir. Bu özelliklerini sergileyebileceği yarışmalar Paso Fino dernekleri tarafından sıkça düzenlenmektedir.

Kolombiya’da atlara “Trocha” adı verilen bir yürüyüş biçimi uygulanır. Dört ayağını çapraz biçimde atarak yan yürümeyi sağlayan bu yürüyüş biçimi için özel at soyu oluşturulmuştur. Dünyada Anadolu atları dışında sağ arka – sağ ön, sol arka – sol ön adım atarak “rahvan” yürüyebilen nadir atlardandır. Bu yürüyüşleriyle saate 22km. yol yapabilirler.

Fotoğraf 3: Paso-Fino aygırı

Paso Fino atları güzel yürüyüş yarışması (Paso Fino) denen yarışma organizasyonlarında şu temel bölümlerde yarıştırılırlar [1]:

a. Klasik Yarışma Bölümü (classic fino),

b. Performans Bölümü (paso corto),

c. Zevk Sürüşü Bölümü (paso largo),

d. Bellas Formas (Mükemmeliyet) Bölümü,

e. Özel Bölüm.

Cinslerine göre cidago yükseklikleri 132cm’den 160cm’ye kadar değişir. Benekli biçim dışında her türlü donda bulunurlar. Ancak genellikle yağız, doru, kır, demirkır donlar ağırlıktadır.

Fotoğraf 4: Peruvian Paso Fino

Çok zeki, dost canlısı, dayanıklı ve çevik atlardır. Çabuk öğrenirler. Sadıktırlar. Paso Fino atların profili düzdür. Baş ve beden uyumu mükemmeldir. Göz aralıkları başa uygundur. Burun delikleri büyük ve geniştir. Yüzü canlı görünümlüdür. Boynu vücudundan itibaren uyumlu bir şekilde uzanır ve baş kısmına geldiğinde sert biçimde eğri ve kemerlidir. Omuzları eğimlidir. Göğüs genişliği ortalama genişliktedir. Sağrısı kaslı, yuvarlak ve güçlü görünümlüdür. Beli geniştir. Bacakları kaslı ve güçlüdür. Tendonları kısa ve güçlüdür. Toynakları küçük ve serttir. Yele ve kuyruğu uzun, bol tüylüdür.

Temel yürüyüş hızı ve biçimlerinin yarıştırıldığı organizasyonlar dışında Paso Fino atları, Endurance (Dayanıklılık), İngiliz disiplini denen Üç gün yarışları, At Terbiyesi, Atlama yarışlarının yanı sıra Amerikan geleneksel Western türü yarışları olan Reining (Dizginleme), Cutting (Sürüden ayırma) ve varil yarışı (Barrel Racing) gibi yarışlarda, Serbest binişte (Hacking), iz sürme, avcılık gibi etkinliklerde kullanılırlar.

Fotoğraf 5: Paso Fino aygırı

KAYNAKLAR

HENDRICKS, Bonnie L. (1995) International Encyclopedia of Horse Breeds, University of Oklahoma Press, Norman.

http://www.pfha.org

http://centralcanadapfha.com

http://cavalosexoticos.blogspot.com.tr/2013/06

http://caballosenventa.galeon.com/aficiones2015776.html

FOTOĞRAFLAR

1. http://www.losmejorescaballosdelmundo.blogspot.com

2. http://www.flickr.com

3. http://www.en.wikipedia.org

4. http://www.winningcolorspasos.com

5. http://www.en.wikipedia.org

6. http://cavalosexoticos.blogspot.com.tr/2013/06

[1] http://www.pfha.org