Suffolk Atı (Suffolk Punch) (İngiltere)
1551 – 1623 yılları arasında yaşamış olan ünlü İngiliz gezgin William Camden 1586 yılında yayınladığı “Britannia” adlı eserinde Suffolk atlarından söz eder. Güney Batı İngiltere’de yer alan Suffolk bölgesi’nin bu iri gövdeli atları Suffolk Punch olarak tanınmaktadır. Bölge çiftçilerinin ihtiyaçlarına uygun olarak yetiştirdikleri bu at çalışkanlığı, uysallığı ve güçlü fiziki yapısıyla herkesin takdirini toplamıştır.
Fotoğraf 1: Suffolk Punch yetiştirme sergisinde
Thomas Crisp’e ait ilk Suffolk Punch olan 1768 doğumlu Ufford, 152 – 155cm. civarında bir cidago yüksekliğe sahipti. 1785 yıllarından itibaren ırk üzerinde yapılan çalışmalar 1877 yılında Suffolk Atları Derneği (The Suffolk Horse Society)’nin kurulmasını sağladı. Dernek sekreteri Herman Bidell iki yıllık bir çalışma sonunda 1880 yılında ilk Suffolk Punch damızlık kitabı yayınladı[1]. Bu dönemde yapılan çapraz aşılama işlemleri, ırkın cidago yüksekliğinin 161 – 172 cm. ye çıkarılmasını sağladı (Biddell, 1894).
Fotoğraf 2: Suffolk Punch atları çiftlik işinde
İlk damızlık Suffolk atları Amerika Birleşik Devletleri’ne 1888 ve 1903 yıllarında ihraç edildi. 1907 yılında da Amerikan Suffolk Atları Derneği (The American Suffolk Horse Association) kuruldu. Yine aynı yıl Amerikan Suffolk Punch Damızlık Kitabı yayınlandı. 1908 yılında ise İspanya, Fransa, Almanya, Avusturya, Rusya, İsveç, Afrika, Yeni Zelanda, Avustralya, Arjantin gibi ülkelere ihraç edildi (Hendricks, 1995).
Birinci Dünya Savaşı sonrası diğer bütün at ırklarında olduğu gibi Suffolk Punch için de neredeyse yıkım olmuştu. Tarımda makinalaşma, yem fiyatlarındaki artış, nüfus kaybı ve göçler nedeniyle bu at ırkının da neredeyse sonu gelmişti. 1960 yılına kadar oldukça azalan popülasyon, bu tarihte İngiltere Suffolk Punch Atları Derneği’nce yapılan titiz çalışmalar sonucunda arttırılmaya başlandı. 1998 yılından itibaren İngilterede yılda yaklaşık 40 tay üretilmektedir. Bu at ırkından ABD’de de yetiştirilmesine rağmen bu atları İngilterenin Nadir At Cinsi (Rare Breeds Survival Trust of the UK) olarak kabul eden İngiltere Suffolk Punch Derneği, ABD’de yetiştirilen atların Dernek kayıtlarına alınmasını reddetmektedir.
Fotoğraf 3: Arabaya koşulu Suffolk atları
Son yıllarda yapılan çalışmalarla Suffolk Punch Ağır Yük atlarının cidago yüksekliği ortalama 165 – 178cm.’ye ulaşmıştır. Ortalama ağırlıkları 900 – 1000 kg. civarındadır. Genel olarak parlak kestane alı donunda olan atlarda, ayak ve alın nişanelerine pek rastlanmaz. Ancak ayaklarında kreme yakın açık renkler, çok küçük yıldız nişaneler ve akıtmalar kabul edilebilir. Yele ve kuyrukları geleneksel olarak örgülüdür.
Suffolk Punch atları genel olarak makinaların ulaşamayacağı alanlardaki tarım işlerinde, orman hizmetlerinde, araba koşumunda ve kısa mesafede şehir içi karayolu yük taşımacılığında kullanılırlar [2].
Suffolk Punch atlarının başları düzgün yapılı bir profile sahiptir. Kulakları orantılı olarak uzun ve hareketlidir. Boyun kısımları kısa ve güçlü, omuz yapıları kaslı, sağrıları kalın ve yuvarlak ancak vücuda uyumlu görünümlüdür. Bacakları kısa, toynakları iyi biçimlenmiştir. Kuyruk vücuda yapışık ve düşüktür. Oldukça enerjik olmalarına rağmen son derece uysaldırlar. Çalışmaya isteklidirler. Yem tüketimleri çok ekonomiktir.
Fotoğraf 4: Suffolk atı yetiştirme sergisinde
KAYNAKLAR
BİDDELL, Hermann (1894). Heavy Horses, Breeds and Management, Live Stock Handbooks, Vinton & Company LTD.
HENDRICKS, Bonnie L. (1995). International Encyclopedia of Horse Breeds, University of Oklahoma Press, Norman.
http://suffolkpunchtrust.org
http://www.bbar.com/Stewardship/suffolks-tribute
http://www.kentwell.co.uk/events/events/suffolk-punch-spectacular
http://www.eadt.co.uk/news/sad-news-for-the-suffolk-punch-breed-after-two-foals-die-in-one-month-1-5070384
https://www.thesuffolkcoast.co.uk/things-to-do/attractions/the-suffolk-punch-trust
FOTOĞRAFLAR
1. https://www.suffolkhorsesociety.org.uk
2. http://www.flickr.com
3. http://www.flickr.com
4. http://www.flickr.com
5. https://woodbridge-horse-show.org.uk/
[1] http://suffolkhorsesociety.org.uk
[2] http://www.suffolkpunch.com