Asıl adı Clément Marty olana Bartabas, 1985 yılında Fransa’da Theatre Equestre Zingaro adıyla dünyanın ilk atlı tiyatrosunu kurdu. Avrupa’nın birçok ülkesinde gezici gösteriler yapan Bartabas 1989 yılında Paris’in kuzeyinde Fort d'Aubervilliers kasabasına yerleşti. 

Kasabada Patrick Bouchain tarafından ağaç evler biçiminde tasarlanan doğa harikası bir köyde 45 arkadaşı aileleri ile birlikte yaşamaktadır. Gösterilerini ise bir tür göçebe yaşam köyü olan bu kasabada kurdukları bir çadırda yapmaktadırlar. Burada eğittikleri ve bakımını yaptıkları 30 kadar atla gösterilerini düzenlemektedirler.

Bartabas ve atı Zingaro - 1986

Tiyatronun adı Bartabas’ın 20 yıl birlikte yaşadığı, çok akıllı ve iyi eğitimli bir Friesian atı olan Zingaro’dan gelmektedir. Zingaro’nun sözcük anlamı ise İspanyolca ve İtalyanca’da Çingene demektir. 

Bartabas gösteri sanatlarına yeni bir boyut kazandırarak kurduğu atlı tiyatroda biniciliği müzik, ses efektleri, ışık, dans ve oyunculuk sanatları ile birleştirerek mükemmel bir uyum sağladığı gösterilerinde izleyiciyi hala şaşkına çevirmeyi başarmaktadır.

İlk hazırladığı gösteri olan Cabaret Opéra Equestre’nin ardından sahneye koyduğu Chimère, Eclipse, Triptyk, Loungta, Battuta, Darshan ve Calacas adlı gösterilerinde evrenin ve mistik dünyanın gizemini araştırmayı sürdürmektedir.

Alanında Avrupa’nın en büyük organizasyonu olan topluluk Fransa dışında New York’tan Tokyo’ya, İstanbul’dan Hong-Kong ve Moskova’ya birçok şehirde gösterilerini sergilemiştir.

Zingaro Tiyatrosu - Chimère

Binicilik sanatındaki bu yeteneği sayesinde 2003 yılında Fransa Versailles Sarayı (Château de Versailles)’in Kraliyet Ahırları (Chateau Royal Stables)’nın yöneticisi oldu ve Versailles Binicilik Akademisi (Académie Equestre de Versailles)’ni kurdu[1].

Tiyatro’da sahneye koyduğu gösterilerin dışında Versailles Binicilik Akademisi’nde ağırlıklı olarak At Terbiyesi (Dressage) gösterilerinin yanı sıra bu gösterileri ilginç hale getirmek için, dans ve müzik eşliğinde atlı eskrim ve Japon Kyudo’sundan esinlenerek atlı okçuluk yeteneklerini binici akrobat ve dansçılarıyla sergilemektedir.

Zingaro’nun kurulduğu günden itibaren sergilemiş olduğu eserleri sıralamak gerekirse:

Atlı Tiyatro eserleri

Cabaret Équestre I-II-II         1984-1990

Opéra Équestre                        1991-1993

Chimère                                     1994-1996

Éclipse                                       1997-1999

Triptyk                                       2000-2002

Loungta                                     2003-2005

Battuta                                       2006-2009

Darshan                                    2009-2010

Calacas                                     2011-

Sinema Filmleri

Mazeppa                                   1993

Shaman                                     1996

Galop Arrière                           2010

Diğer gösterileri

Entraper'çus                             2004 (Châtelet Tiyatrosunda)

Lever de Soleil                         2006 (Avignon Festivalinde)

Le Centaure                             2010 (Japon Butoh Koreografı Kô Murobushi ile)

Zingaro Tiyatrosu’nda Bartabas, insanlar ve atlar arasındaki büyüleyici ilişkiyi, dünya kültürlerinin aracılığı ile ortaya koyan "gösteriler" yaratmaktadır. Zingaro'nun gösteriden çok bir yaşam tarzı olduğunu ve bir felsefesi bulunduğunu belirten Bartabas, yaşam ve sanatsal faaliyetin bu gösterilerde içiçe geçtiğini belirtmektedir [2].

Bartabas Filmleri

Bartabas - Éclipse

Atlarla çalışmanın bir felsefe olduğuna da değinen Bartabas, atlarla 24 saat sürekli birlikte olmanın önemini vurgulamaktadır. Her yeni gösterinin hem düşünce hem de teknik olarak bir yıl kadar bir çalışma gerektirdiğini belirten Bartabas’ın her gösterisi 2,5 - 3 sezon sahnelenmektedir.

28 yılda 15 kadar gösteriye imza atan ve özel bir repertuvarın bulunmadığı Zingaro'nun özelliği ise binici dansçılardan oluşması ve her gösteri için yeni bir müzik grubuyla anlaşma yapılmasıdır.

Bartabas - Darshan

Bartabas, farklı milliyet, din ve inançlardan oluşan insanların yer aldığı tiyatroyu, evrensel bir sanat grubu olarak nitelendirmektedir. Amacı atları göstermek değil, at ve insan ilişkisini vurgulayarak birbirlerine ne verdiklerini göstermek olan Zingaro, karşılıklı duygu paylaşımı üzerine kurulu bir sanat gösterisidir. Hintli müzisyenlerle Hint kültürünü, Gürcüstan'dan gelen müzisyenlerle ise Gürcü kültürünü yansıttığına değinen Bartabas, son “Zingaro”gösterisinde Meksikalı orkestra elemanlarının eşlik müziğini yaptığı “Calacas” ile “öteki dünya” temasını işlemektedir.

Lounghta

Battuta

Gösterilerinin temeli olarak tehlike kavramı olmadan özgürlüğe kavuşmanın mümkün olmadığını ve insanların özgürlükten korkarak her alanda özgürlük arayışı içinde olduğunu vurgulayan Bartabas, atlar açısından özgürlüğün koşma, yürüme ve sıçramalar olduğunu belirtmektedir.

Bartabas’ın, gösterilerinde yer alan müzisyenler kendi geleneksel düğün ve cenaze gibi tören müziklerini seslendirmektedir.

Vurmalı ve yaylı çalgılar gösteride nasıl iki gruptan oluşuyorsa biniciler ve atlar açısından da bir zıtlaşma ve ikiye bölünmenin söz konusu olduğu görülebilir. Gösterilerde hiçbir zaman öykü bulunmaz. Bartabas öyküyü yaratmayı ve hayal etmeyi izleyicinin kendisine bırakır. Atla insan arasındaki ilişkinin bilinçaltında yer aldığına değinen Bartabas, “Atlar çağımızda günlük hayatta olmasa da her insanın kollektif bilinçaltında mevcuttur" demektedir.

"Benim atla kurduğum ilişki içten ve kişiseldir" diyen ve atla ilişkisini aynaya benzeten Bartabas, "siz ne verirseniz o da size onu verir"  der. 

Bugüne kadar yapılan ve  ”Triptyk”, “Loungta”, “Eclipse”, “Darshan” ve “Calacas” gibi isimler taşıyan bütün gösterinin isimleri yedi harften oluşmaktadır. Atlarının isimlerini “Eros”, “Poseidon”, “Zeus” gibi mitolojiden ve “Nijinsky”, “Goya”, “Picasso” ve “Nureyev” gibi önemli sanatçıların isimlerinden seçmektedir. 

Bartabas’ın atlarla ilgili ilginç bazı sözleri de şöyledir:

“Bir atla konuşmak için kelimelere gereksinim yoktur”,

“Ben atların kulağına fısıldayan biri değilim, tam tersine onları dinleyen bir adamım”,

“Bana her şeyi atlar öğretti. Onları dinlemelisiniz. Her ne olursa olsun atlar sizden daha güçlüdür ve onlarla kesinlikle zorla değil sabır ve anlayışla çalışmalısınız”,

“İnsan ve atın birliği; tüm keşiflerin kökeni değil midir?”

“Atla olan ilişkilerimiz bizim düşlerimizi besleyen şehvetli ve tensel bir kaynaktır”

Le Centaure

Calacas

[1] Bkz: Versailles Binicilik Akademisi (Académie Equestre de Versailles)

[2]http://www.bartabas.fr