Tinker Atı (Çingene Atı)

M. Tekin KOÇKAR

3 Dakika Okuma Süresi

+ -

Büyük Britanya adaları kökenli olan ve Çingene atları olarak da bilinen Tinker atları dünyanın birçok ülkesinde alaca donları ile değişik isimlendirmelerle yetiştirilmektedir. ABD ve Kanada’da Gypsy Vanner, Gypsy Cob; İngiltere ve İrlanda’da Irish Cob, Colored Cob; Avrupa ülkelerinde ise Tinker olarak anılmaktadır (Hart, 1993).

ABD’de 1980’li yıllarda başlayan Çingene atı yetiştirme programı ile ilki 1996 yılında Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’de kurulan “Tinker Horse Associations (Çingene Atları Dernekleri)” bu tarihten başlayarak Tinker atlarının damızlık kitabını oluşturdular.

Tinker atları alaca donları, bol yeleleri ve uzun bacak tüyleri ile son yılların en beğenilen atları olmuşlardır. Çingenelerin Avrupa’ya gelmelerinden itibaren yetiştirmeye başladıkları bu süslü atlar, araba koşumunda ve binek hayvanı olarak yetiştirilmişlerdir. 1850’li yıllarda İngiltere’ye gelen Çingene’ler burada Romanichal olarak adlandırıldılar. Beraberlerinde getirdikleri bu benekli atlara da Gypsy Horse (Çingene Atı) adı verildi.

Tinker (flickr

Fotoğraf 1: Tinker - Çingene Atı

Çingene atlarının birçok alt cinsi bulunmakla birlikte genel olarak cidagoları 130cm. ile 163cm. arasında değişmektedir. Amerika Birleşik Devletleri Çingene Atları Derneği (The Gypsy Horse Registry of America - GHRA) standart kayıtlarında birinci cins (Section A) safkan Çingene atlarının cidago yükseklikleri 147cm. ye kadar, ikinci cins (Section B) atların yükseklikleri 147cm. nin üzerindekilerdir. Üçünü cins (Section C) ise yarımkan Çingene atlarının kayıtlarıdır ve cidago yükseklikleri değişkenlik göstermektedir [1].

Tinker atları kayıtlarının tutulmasında Avrupa’nın en önemli kuruluşu Hollanda Tinker Atları Derneği (Nederlands Stamboek voor Tinkers - NSvT)’dir. Derneğin üstlendiği görevler arasında Tinker atlarının bulundukları ülkeleri belirlemek, aygır kayıtlarını tutmak, atların genel denetimlerini yapmak, atların pazarlanmaları sırasında bakımı, özellikleri, üretim ve beslenmeleri ile ilgili tavsiyelerde bulunmak, yanlış çiftleştirme veya başka nedenlerle doğan genetik bozukluklarla mücadele etmek, başka ülkelerle aynı amaçlarla çalışan kuruluşlarla işbirliği yapmak bulunmaktadır [2].

Tinker atlarının yüz profilleri düzdür. Yele, kuyruk ve ayakları dizlerden aşağıya doğru ipeksi bol tüylüdür. Sert toynaklara sahiptir. Soğukkanlı bir at olan Tinker’in göğsü derin, geniş ve kaslıdır. Cidago bölümü ile sırtı yuvarlak şekillidir ve bu nedenle eyerin tam oturmasını sağlar. Hatta eyersiz binişlere de son derece uygundur.

Pagina0_IMG_OBJ31