Ardennes (telaffuzu = Ar’den) ağır yük atları, 2000 yıldır bilinen ve Kuzey Fransa – Belçika sınırındaki Ardennes Bölgesinde yetiştirilen soğukkanlı atlardır. Avrupa’da kurulan birçok İmparatorluk, Krallık ve Derebeyliklerde bir savaş atı olarak kullanılmıştır. Roma İmparatoru Julius Sezar, Ardennes atı için “De Belle Gallico - Müthiş Galli” deyimini kullanmıştır[1]. Ardennes bölgesinin bu güçlü atları Bouillon Godfrey liderliğindeki şövalyeler tarafından 11. yüzyılda Haçlı Seferlerinde kullanılan en önemli atlardandır.

17. ve 18. yüzyılda Fransa’da kraliyet orduları için Ardennes bölgesinde çok miktarda at yetiştirildi. Bu dönemde yetiştirilen atlar cidagoları küçük olmasına rağmen çok dayanıklı, güçlü atlardı. Ordunun topçu, mühimmat ve süvari birliklerinin büyük oranda ihtiyacı bu atlarla karşılanıyordu.

Roma İmparatorluğu döneminde yaklaşık 142cm. cidago yüksekliğine sahip olan bu atlar, Napolyon’un 1812 de yaptığı Rusya seferi için Arap atı kanı eklenerek özel olarak yetiştirilmiş ve atın dayanıklılığı ile yüksekliği arttırılmıştır. Bu çalışmanın başarısı, Rusya’da savaşı kaybeden Napolyon ordularının soğuğa karşı çok dayanıklı olan Ardennes atları sayesinde bir bölümünün evlerine dönebilmelerini sağlamıştır (Kidd, 1985).

Fotoğraf 1: Ardennes atları

19. yüzyıla gelindiğinde bir miktar Percheron ve Boulonnais atlarının kanı eklenerek güçleri arttırıldı ve top arabalarının çektirilmesinde kullanıldılar. I. ve II. Dünya Savaşlarında da yine top arabalarını ve ağır savaş araçlarını çekmekte kullanılmışlardır. Son yıllarda yine Fransa’da yetiştirilen Comtois ağır yük atlarının iyileştirilmesinde kullanıldığı bilinmektedir [2].

Günümüzde Fransa, Belçika ve Lüksemburg’da 1929 yılından bu yana kayıtları ayrı ayrı tutulmaktadır. Diğer yandan 20. yüzyılın sonlarında kurulan İngiltere Ardennes Atları Derneği (Ardennes Horse Society of Great Britain) tüm İngiltere’deki Ardennes Atlarının pedigree defterlerini kayıt ederek koruma altına almasına rağmen İngiltere Hükümeti tarafından organizasyonları düzenleme yetkisi konusunda yetkili kabul edilmemektedir.

Ardennes Ağır Yük Atları yaklaşık 150 – 165cm. cidago yüksekliğinde ve ortalama 550 – 800 kg ağırlığında olurlar. Genellikle kestane doru, ahreç, izabel ve demir kır donlarına sahiptirler. Ağır ve hantal görünüşlü hafif dışbükey profilli bir baş yapısı vardır. Kulakları küçük, sivri ve hareketlidir. Gözleri küçüktür ve anlamlı bakışları vardır. Boynu kısadır ve vücuduna geniş bir biçimde bağlanır. Göğsü geniş ve derindir. Sırtı uzun, sağrısı geniş, kısa ve kaslıdır. Bacakları vücuduna oranla kısa görünümlü, oldukça kaslı ve geniş eklemleri vardır. Tendonları kısa ve güçlüdür. Diz altları tüylüdür. Toynakları yuvarlak ve serttir.

Karakterleri bakımından oldukça yumuşak huylu, soğukkanlı atlardır. Uysal ve sevecendirler. Sakin ve hoşgörülü bir yapıları vardır. Ağır görünümlü vücudundan beklenmeyecek kadar esnektir. Uzun adımlı bir adeta yürüyüşe sahiptir. Günümüzde doğal tarım alanlarındaki hizmetlerde, orman hizmetlerinde, binicilik kulüplerinde ve bazı atlı gösterilerde, sirklerde kullanılırlar.

Fotoğraf 2: Ardennes atları tarlada

Fotoğraf 3: Ardennes Atı

KAYNAKLAR

KİDD, Jane (1995). The Horse, The Complete Guide To Horse Breeds And Breeding, Tiger Boks International, London.

http://www.cheval-ardennais.fr

http://www.haras-nationaux.fr/information/accueil-equipaedia/races-dequides/chevaux-de-trait/ardennais.html

http://www.chevaldetraitardennais.be/index.php?lg=fpdb/chev_fr&page1=a-accueil.htm&cpt=1

http://www.lardennais.fr/15807/article/2017-02-13/le-cheval-de-trait-ardennais-menace

http://cloveroaksfarm.com/the-ardennes-horse

http://www.globetrotting.com.au/horse-breed-ardennes

https://www.heavyhorses.org.uk/breeds/ardennes

FOTOĞRAFLAR

1. http://www.flickr.com

2. http://www.chevaux-champagne-ardenne.com

3. http://www.flickr.com

4. http://saphirdu5913.skyrock.com/3092976809-Ardennais-cheval.html

[1]  http://horse-breeds.findthebest.com

[2] http://en.wikipedia.org/wiki/Ardennes_horse