Dongola atı, Afrika’nın batısında, merkezi Kamerun olan geniş bir bölgede, Sudan, Çad, Eritre ve Mısır’da yetiştirilmektedir. Bölgede atın yerli adı Dongolawi olarak anılmaktadır. 

Fotoğraf 1: Dongola atı ve Kamerunlu

Dongola atı’nın 13. yüzyıldan bu yana bölgede kullanıldığı ve soyunun İber atlarından geldiği sanılmaktadır. 1772 yılında Sudan kralı olan Sennar, krallığı döneminde bu atların yetiştirilmesine çok önem vermiştir. Daha sonraki yıllarda önem verilmeyen at yetiştiriciliği nedeniyle sayılarında oldukça azalma görülmüştür. 19. yüzyılın başlarında bölgeyi gezen bazı Alman gezginler bu atların çok az miktarda kaldığından söz etmektedirler (Porter, 2016).

Kötü yetiştirme koşulları nedeniyle atın görünümü oldukça çirkindir. Irkın düzeltilmesi çalışmalarına Kamerun’da Garoua Hayvan Araştırmaları Enstitüsü (The Institute of Animal Research in Garoua)’nde başlandığı bilinmektedir. Dongola atı Batı Afrikadaki bazı ülkelerde Fulani, Çad’da Bahr el Gazal, Nijerya’da Hausa veya Bornu ve Nijer Nehri bölgesindeki diğer halklarda Bandiagara, Djerma, Songhai ve Yagha gibi adlarla anılmaktadır [1].

Fotoğraf 2: Dongola atı ve Sudanlı binici

Dongola Atı’nın Barb Arap atlarının kuzeni olduğu düşünülmektedir. Atın genel olarak donları yağız, doru ve kestane dorudur. Ayak ve alınlarında nişaneler ola-bilir. Dışbükey ve uzun ve büyük bir başı, düz ve sabit bir boynu, eğik ve uzun sırtı, düşük sağrısı, vücuduna oranla ince uzun bacakları vardır. Göğsü düz, omuzları yüksektir. 

Ateşli, heyecanlı ve enerjik bir karaktere sahiptir. Dayanıklıdır. İyi bir avcılık yeteneği vardır. Bu nedenle son yıllarda İrlanda’da düzenlenen Fox Hunting (Tilki avı) organizasyonlarında kullanılmaya başlanmıştır.

İyi bir eğitimle Binicilik sporunda Endurance, Show Jumping ve Dressage yarışlarında mükemmel biçimde kullanılabilir. Ortalama cidago yüksekliği 152 – 157cm. arasındadır (Hendricks, 1995). 

Fotoğraf 3: Nijerya’da Kano Durbar Festivalinde Hausa (Dongola) atları

Fotoğraf 4: Dongolo atı illustrasyonu, James Ward

KAYNAKLAR

HENDRICKS, Bonnie L. (1995) International Encyclopedia of Horse Breeds, University of Oklahoma Press, Norman.

PORTER, Valeria (2016) (Rev) Mason's World Encyclopedia of Livestock Breeds and Breeding, 2 Volume Pack, CAB International Publishing, New York, USA.

http://horse.wikidot.com/dongola

FOTOĞRAFLAR

1. http://www.thelongridersguild.com

2. http://www.horsehints.org

3. http://www.heathersaunders.blogspot.com

[1] http://dad.fao.org