Atlar İnsanları Ne Olarak Görür: Günümüzde atların birçok alanda yeniden kullanılmaya başlandığını görmek mutluluk verici bir durumdur. Son yıllardaki dizilerde, yeni filmlerde atları sıkça görmekteyiz. Atların hayatımıza girmesi toplumu olumlu yönde, özellikle çocukları çok etkilemektedir. Tekrar yaklaştığımız atlar acaba bizleri ne olarak görmektedir? Bu soruya cevap vermeden önce atların biraz doğal yaşamlarından biraz da hiyerarşik düzenlerinden bahsetmek gerektiğini düşünmekteyim.

Tüm dikkatiyle eğiticisine konsantre olmuş genç bir at

Doğal yaşamda atlar, diğer canlılarla birlikte yaşamaktadırlar. Bu yaşam içerisinde hayvanları iki guruba ayırabiliriz.

1. Grup: avlayanlar (etçil) 
2. Grup: avlanalar (otçul)

Atlar ikinci grupta bulunmaktadır. İnsanlar ise birinci grupta yer almaktadırlar. Yani atlar bizi bir avcı olarak görmektedir. Bu durum şunu göstermektedir ki bizler ne kadar dost olmaya çalışsak da avcı olan bir canlıya karşı atlar temkinli olacak, uzak kalmayı tercih edecektir.

Doğada atları tehdit eden avcılar: Aslan, kaplan gibi kedigiller, yabani köpekler ve uçan yırtıcılardır (kartal, şahin vb.). Bu yırtıcıların her bir grubu atların farklı noktalarına saldırıda bulunarak onları avlarlar. İnsanlar ise bu yırtıcıların saldırdığı tüm bölgelere etkilidirler. En etkili avcı insandır.

Adı geçen yırtıcıların da atlar gibi bir beden dili vardır ve atlar bu dili iyi bilirler. Şayet bilmeselerdi nesilleri bu güne kadar gelemezdi. Doğada atlar ile aslanları birbirine yakın olarak görmemiz mümkündür. Yırtıcılar ancak karınları aç olduğu zaman saldırgan olurlar. Saldırganların karınlarının tok olduğu durumlarda atların aşırı tedirgin olmadığı dikkatimizi çekmektedir. Doğal yaşamda atların evcil atlara göre daha sessiz oldukları gözlemlenmiştir. Aksi takdirde yırtıcılar yerlerini daha kolay bulacaklardır.

Padok ta mutlu bir şekilde oynayan iki at

Atlarda hiyerarşik düzen; Doğal yaşamlarında atlar çok düzgün bir hiyerarşik düzen içinde yaşarlar. Sürü lideri olan erkek (aygır) sürüsünün beslenme, barınma, neslin devamını sağlama ve her türlü tehlikelere karşı koruma görevini yürütmektedir. Sürü içerisinde bulunan dominant (baskın) dişi at sürüsünün eğitiminden ve disiplininden sorumludur. Sürü içerisindeki olumsuz bir hareketi, yaramazlık yapan genç bir atı, kesinlikle çok şiddetli bir şekilde cezalandırmak suretiyle düzeltmektedir. Ceza verme şekli ise çok şiddetli bir tekme atarak sürüden belirli bir mesafeye kadar uzaklaştırmaktır. Yalnız kalan genç at avcılara yem olmaktan çok korkar, bir müddet sonra af dilemeye başlar ve affedilmeyi bekler. Aksi takdirde sürüye dönmesi mümkün değildir. Dominant dişi at onu affettiğini beden diliyle kendisine iletir. Sürüye dönebileceği işaretini verir. Bu işaretleri gören genç at sürüye tekrar dâhil olur. Bu esnada dominant dişi onu sevip okşamak suretiyle affettiğini bildirir. Ancak genç at aynı hatayı yapmaya devem ederse düzelinceye kadar ceza alacaktır. Atlar arasında bu konuşma beden diliyle olmaktadır. Atlar var oldukları günden beri bu dili kullanmaktadırlar. At eğitmenleri, at sahipleri ve atla uğraşan herkes bu dili kullanırsa atlarla çok mucizevi bir anlaşma içinde olduklarını göreceklerdir. İnsanlar atların bu beden dilini, İngilizce Fransızcayı nasıl öğreniyorlarsa aynı biçimde öğrenebilirler. Atlar çok iyi öğretmenlerdir. Atların dilini kullanabilen atçılar kesinlikle daha başarılı olacaklardır. Atlarının nallanmasında, taşıma araçlarına bindirilmesinde, veteriner hizmetlerinde, tımar ve traş olunmasında nasıl itaat etikleri hayretle görülecektir.

Kendini İnsanlara Tamamen Teslim Etmiş 5 yaşında bir İngiliz Atı

10 Yaşındaki bir çocuğa tabi olmuş genç bir İngiliz atı.

Atlardan maksimum verimi alabilmemiz için önce onlara travma yaşatmadan güvenini kazanmak, sabırla ondan ne istediğimizi şiddete dayanmayan eğitim metotlarıyla öğretmeliyiz. Travma yaşamış atların da güvenini tekrar kazanarak sabırla ondan ne istediğimizi anlatmalıyız. Ülkemizde de dünya standartlarında at eğitimi verebilen az miktarda da olsa kendini geliştirmiş eğitmenlerin olması sevindiricidir. 

Öğr. Gör. Ahmet KARAMAN

ESOGÜ Mahmudiye Atçılık M. Y.O

At ve Binici Antrenörü, Level-1