Sinema Endüstrisinde At

At’ın Sinema Endüstrisi ile ilk tanışması 1877 yılında Eadweard Muybridge’in fotografik deneyleri sırasında at hareketlerini fotoğraflamasıyla başlamıştır. Sinema sanatının temellerini oluşturduğu bu fotoğraflama tekniği aynı zamanda Sinema’nın da ilk hareket kareleridir. Muybridge, 1860 yılında başladığı fotoğrafçılığını yaşamının sonuna kadar sürdürmüş ve görüntü sanatına büyük katkıları olmuştur. 

Fotoğrafta hızlı hareket sistemini düşünmeye başladığı sıralarda California’da yarış atı sahibi olan Leland Stanford ile yaşadığı bir tartışma sonunda hızlı hareket tekniği ile atın yarış sırasında fotoğraflarını çekti. Tartışmanın konusu dörtnala koşan bir atın ayaklarının dördünün birden havada olup olmamasıydı. Muybridge bir anlık da olsa atın dört ayağının birden havada olabileceğini söylemişti. Bu iddiasını kazandı. Leland Stanford bu tarihten itibaren Muybridge’in destekçisi oldu. Bir süre sonra 1882 yılında ilk hareketli görüntüleri elde ederek halka gösterdi. Yıllar sonra bu yaptığı çalışmalar Thomas Edison tarafından icat edilen sine-kameranın ilham kaynağı olarak gösterilmiştir.

Eadweard Muybridge daha sonraları Pennslyvania Üniversitesi’nde çalıştığı sürece yaptığı çalışmaları “Animal Locomotion: An Electro-photographic Investigation of Consecutive Phases of Animal Movement (1887)” adlı 10 ciltlik kitapta toplayarak birçok hayvanın hareketlerinin ardışık aşamalarını hızlı fotoğraf tekniği ile kayıt altına aldı (Muybridge, 1985).

Muybridge’den günümüze kadar tüm dünya sinemalarında at, birçok filmde kullanıldı. İlk Amerikan sinema filmlerinde yani Hollywood’da, sessiz sinema döneminden başlayarak birçok filmde at kullanılmıştır. 

Atın kullanıldığı ünlü filmlerden birkaçını sıralamak gerekirse: 1920’li yıllarda Laurel ve Hardy’nin ilk sessiz filmlerinden başlayarak Ben Hur (1925), Fury (1936), National Velvet (1944), Black Beauty (1946), Alexander the Great (1946), Vayna i Mir - Война и мир (1967), Gladiator (1992), Hidalgo (2004), Alexander - İskender (2010) gibi filmleri saymak mümkündür.

Tüm bu fimlerde kullanılan atlar ve binicileri olan artistler ya da dublörler çok iyi eğitim gerektiren zorlu aşamalardan sonra kamera karşısına geçmektedirler. Sinema endüstrisinin ilk yıllarından itibaren atın kullanıldığı filmler için özel olarak açılmış at çiftlikleri ve şirketler bulunmaktadır. Dünya sinema endüstrisinin önde gelen ülkeleri Hollywood (ABD), Bollywood (Hindistan), Lolywood (Pakistan), Nolywood (Nijerya), Wellywood (Yeni Zelanda) ve Rus Film Şirketleri olan MOSFİLM ile LENFİLM gibi deneyimli şirketler günümüze kadar atın kullanıldığı birçok film yapmışlardır.

Laurel and Hardy’nin atı Blue Boy

Sinema’da Artist Atlar:

Sinema Sanatı tarihi boyunca filmlerde görev alan atların tümü filmin konusu, türü ve niteliğine uygun olarak önceden seçilerek eğitilmişlerdir. Amerikan Hollywood sineması bu alanda en deneyimli şirketlerin yer aldığı sinema sektörüdür. Örneğin sessiz sinema döneminde 1929 yapımı Wrong Again filminde Laurel ve Hardy’nin rol arkadaşları olan Blue Boy’un eğitimi altı ay kadar sürmüştür. Kaybolan bir atı sahibine iade etmek için çabaladıkları ilginç yolculukta, başlarından geçenlerin anlatıldığı filmde, eğitilen beyaz bir Quarter Horse olan Blue Boy yaptığı hareketlerle ilgi çekmektedir.

Yine sessiz sinema döneminin ünlü oyuncusu Rudolph Valentino’nun filmlerinde kullandığı ünlü Arap atı Jadaan, oldukça iyi eğitimli bir at olarak belgelenmiştir. Jadaan’ın sahibi olan Buffalo Bill (William Cody) atın film için Californiya’daki çiftliğinde eğitimini sağlamıştır. Daha sonraları ise Jadaan, Valentino’nun atı olarak ün salmıştır

Buffalo Bill’in de başlangıçtaki katkısıyla 20. yüzyılın başlarından itibaren Hollywood sineması birçok Western konulu film çekti. Bu filmlerde rol alan atlar özel eğitimlere tabi tutuldular. Başarılı bir film çekiminin ardından vizyona girdiklerinde en az başrol oyuncuları kadar ünlü birer at oldular.

Bunlar arasında 1922 – 1972 yılları arasında 73 filmde rol alan Buck Jones’in ünlü atı “Silver”, 1941 -1972 yılları arasında yine birçok filmde Buck Jones ile birlikte film çeken Dale Evans’ın atı “Buttermilk”, Allen Rocky Lanes’ın atı “Black Jack”, Gene Autrey’in atı “Champion”, Ken Maynard atı “Tarzan”, Rex Allens’in atı “Koko”, Lone Ranger’ın atı “Silver”, Johnny Mack Brown'ın atları “Scout/Reno ve Rebel”, Smiley Burnette’nin atı “Ring Eye”, Tom Mix’in atı “Tom”, Tex Ritter'in atı “White Flash”, Wild Bill Elliott'un atı “Thunder”, Sunset Carson'un atı “Cactus”, Bob Steele'in atı “Brownie”, Durango Kid'in atı “Raider”, Hopalong Cassidy’nin atı “Topper”, Whip Wilson'’un atı “Silver Bullet”, Andy Devine'in atı “Joker” gibi atlar sayılabilir.

Sinema tarihi boyunca birçok film ya atlarla ilgilidir ya da filmlerde at kullanılmıştır. Tıpkı aktör ve aktrisler gibi, filmlerdeki atların da yönetmenin istediği şekilde dikilmesi, yürümesi, koşması ya da dörtnala gitmesi gerekir. At eğiticilerinin filmde atlarla birlikte çalışması, atların duracakları yeri bildiğinden emin olmaları, dublör binicilerin ve oyuncuların bindikleri atla verimli bir şekilde iletişimde olmalarını sağlamaları gerekir.

Sinema endüstrisinde atlarla çalışmak isteyen yönetmenler ve diğer çalışanlar bunun çok başka bir kulvar olduğunu anlamaları gerekmektedir. Sinema endüstrisinde atlarla çalışmak, hayvanları özellikle atları iyi tanımayı ancak, atları bilmeyen, tanımayan insanlarla uğraşmayı ve zaman sınırları kesin olarak belirlenmiş çizelgelerle çalışmayı gerektiren bir iştir.

Günümüzde Sinema endüstrisi için at sağlayan ve eğiten birçok profesyonel şirket ve eğitmen bulunmaktadır. Bunlar arasında İngiltere, Gallerde eğitmenliklerini Aneuryn ve Dylan Jones’ın yaptığı Dolbadarn Film Horses Co. Robin Hood: Prince of Thieves, Black Beauty v.b. filmlerin at eğitmenleri Naprous ailesi, Gerard Naprous’un eğitmenliğini yaptığı The Devils Horsemen gibi şirketlerin yanısıra Hollywood filmlerinden War Horse, The Legend of Zorro, Seabiscuit, The Lone Ranger gibi filmlerin at eğitmeni Bobby Lovgren, National Velvet, East of Eden gibi filmlerde at eğitmeni Monty Roberts, The Horse Whisperer filminin at eğitmeni Buck Brannaman, Snow White and the Huntsman filminin at eğitmeni Steve Dent, Luck filminin ata eğitmeni Lucas Wolf ve Avusturalya’da Snowy River, Racing Stripes gibi filmlerin at eğitmeni Film Livestock Company ile Rusya Federasyonu’nda Mosfilm ve Lenfilm Şirketlerine at ve ekipman sağlayan, Doktor Jivago, Volkadav, Jena Stalina ve İvan Grozny gibi filmlere çalışan “Zalataya Padkova - Золотая Подкова” gibi isimler sayılabilir.