Sovyetler Birliği’nde bulunan özellikli at ırklarının çeşitli cinslerinin korunmaya alınması acil bir öncelikti. Bu koruma çoğu soylu mirasını gösteren bir cinse uygulanıyordu. Devrimi izleyen emekçi hareketinde, Orlov-Rostopchin atı Rus binek atı olarak anılmaya başladı. Ancak bu cinsin sorunlarını çözmeye yetmedi. Orlov-Rostopchin atlarından yaşamlarını devam ettirmeyi başarabilenler, özelliklerine bakılmaksızın mevcut atlarla gelişigüzel çiftleştirildiler (Parfenov, 2002).

1930’da 5 safkan aygırı ve 30 kısrağı içeren Orlov-Rostopchin atlarının toplanmasına karar verildi. Böylece cinsin yeniden oluşturulması sağlanacaktı. Bu cesur girişimin ilk yılları korkunçtu. 1931 – 1932 yılları arasında bulaşıcı düşükler, 1933’de ise ciddi yiyecek sıkıntısı baş gösterdi. 1933 sonlarında istenilen cinse benzerlikler taşıyan 28 yarım kan kısrak, 9 Anglo-Arap kısrak ve 45 başka cins kısrak sürüye eklendi. Mucize eseri 10 yılın sonunda üretim programındaki başarılar, ortaya çıkan cinsin en iyi fertlerinin Moskova da kutlanacak bir şenlikte sergilenmesini sağladı. Çok kısa bir zaman sonra II. Dünya Savaşı Sovyet sınırlarına dayandı. Moskova’daki bu birkaç gösteri atı dışındaki sürünün geri kalan atları Ukrayna’daki Alman işgali süresince kaybedildi. Bir kez daha tüm üretim süreci başlamadan bitti. Sevindirici bir durum vardı ki, korunan atların hepsinin birbiri ile akrabalığı vardı. Özellikle Buket ve Braslet isimli aygırlar tamamen kardeşti. 

Fotoğraf 1: Modern Rus Binek Atı

1978 yılında Rus binek atının yeniden oluşturulmasını sağlamak için Moskova’da bulunan Timiryazev Ziraat Akademisi (Timiryazev Agricultural Academy) önemli çalışmalar başlatmıştır. Rus Binek atının kan çizgilerinin yerleştirilmesi için gayretli çalışmalar sayesinde Rus Binek atı yeniden canlandırıldı.

Rus binek atı özellikle dressage için geliştirilmiş yeni bir ırktır. İngilizce yayınlarda bu ırka aynı zamanda Rus sıcakkanlısı da denir. Rus atı resmi olarak at ırkı statüsünü 1998’de almıştır (Rojdestvenskaya, 2003). 

Pedigree’lerinde binek atı ifadesi geçen 40 kadar kısrağı da içeren bir sürü, Starozhilov çiftliğinde toplatıldı. 1988’de bu çiftlikte yapılan çalışmanın raporunda; bu atların kanlarını ortalama % 6,9 Rus binek atı , % 44,1 Trakehner ve % 5,5 Macar olduğu belirtilmiştir. Sonradan gelen atlarda ise bir şekilde Rus kanının yüzdesinin arttığı görülmüştür. 1979 – 1988 periyodunda kullanılan 19 aygırın 3’ü Ahalteke, 3’ü Arap, 5’i safkan , % 8’i de kıs-men Rus binek atıydı. Bu sürüdeki hiçbir at binek atı kanının daha çok olmasını sağlayamadı (Parfenov, 2002).

Fotoğraf 2: Modern Rus Binek atı

Modern Rus Binek atı (Современный русская верховая) At Terbiyesi yarışmaları (Dressage) için yetiştirilmiştir. Lekesiz koyu renkli doru veya yağız olması idealdir. İnce başı, doğal kavisli bir boyunla birleşir. Yüksek ve uzun omuzu, iyi açılanmış vücut yapısı ile adaleli ince ve uzun bacakları vardır. 1988’de yapılan çalışmalarda cidagoları 158cm’dir. Son uygun ölçümlerde ise (2000 yılında) 163cm’ye ulaşmıştır. Temel üretim merkezi Starozhilov Harasıdır. Amerika da FEI derecesinde yarışan Rus atları içinde 11 yaşında yağız aygır Abrikos (Tina Kanyot binmiştir) Grandprix’lerde çok iyi dereceler yapmıştır.

Fotoğraf 3: Modern Rus Binek Atı, Zorro (Ruskaya Verhovaya)

KAYNAKLAR

PARFENOV, Vadim Alekseyeviç (2002). Loşadi, İzdatelsvo Narodnoye Tvorçestvo, Moskva.

ROJDESTVENSKAYA, Gayana Aleksandrovna (2003). Orlovskiy Rısak, OOO Akvarium Buk.

http://www.olimpia-horse.com

http://fermbiz.ru/loshadi/russkaya-verhovaya-poroda/

http://kohuku.ru/porodi/verhovie/30-russkaya-verhovaya.html

http://agrolib.ru/rastenievodstvo

http://konevodstvo.su

FOTOĞRAFLAR

1. http://www.status-studfarm.com

2. http://fermbiz.ru/loshadi/russkaya-verhovaya-poroda/

3. http://www.status-studfarm.com

4. http://status-studfarm.com/impresario