Atların baş ve bacaklarında görünen beyaz lekelere “nişane” denir. Bu beyaz lekeler vücut-ta görülen kısmi kıl ağarmaları (partiel albinismus) olarak vücutta bulunurlar. Nişaneler iki biçimde adlandırılır: Başta görülen nişaneler (Akıtma), Ayakta görülen nişaneler (Seki).

Başta Görülen Nişaneler (Akıtmalar):

Bu nişaneler çoğunlukla alın bölgesinde görülürler. Diğer nişane bölgeleri burun ucu ve dudak bölgesidir. Bu iki bölgedeki nişaneler bazen tek tek bazen birlikte, bazen de biri diğerine bitişik yan yana olarak görülebilir.

Alın Bölgesindeki Akıtmalar:

Alında Ak Kıllar: Alın bölgesinde bulunan az sayıdaki küçük ya da büyük ölçekli beyaz kıllardan oluşurlar. Beyazlık yuvarlak biçimde olursa “Alında Kar Topu”, kenarları girintili çıkıntılı olursa “Alında Yıldız” denir. Yıldız biçimli akıtmanın ortasında siyahlık bulunursa “Halka Biçimli Yıldız” olarak adlandırılır. Beyaz leke ay biçiminde ise “Alında Ay”, yürek biçimindeyse “Alında Yürek” denir.

Alındaki ağartı dar ve uzunca bir çizgi halindeyse “Alında Akıtma”, bu çizgi ucu sivri kama biçimini andırıyorsa “Alında Kama” denir.

Alındaki ağartının içinde siyah küçük lekeler bulunuyorsa “Alında Beyaz Benekli”, ağartının içinde kırmızı kıllar bulunuyorsa “Alnı Çilli Beyaz” adı verilir.

Burun bölgesindeki Nişaneler (Akıtmalar):

Alından başlayarak burun bölgesinin yarısına kadar uzanan akıtma “Yarım Akıtma”, bütün burun bölgesince uzanırsa “Tam Akıtma” olarak adlandırılır. Bu akıtma türü dar, orta veya geniş bir çizgi halinde olabilir. Akıtma ortasından birkaç santimetre aralıkla iki parça halinde ise “Kesik Akıtma”, akıtmanın alt ucu üst dudaktan alt dudağa geçmişse “Ağzı Kilitli Akıtma” adını alır.

Akıtma üzerindeki kıllar beyaz ve renkli olarak karışık halde ise “Karışık Akıtma”, siyah benekli halde ise “Benekli Akıtma”, kırmızı kıllardan oluşan lekeler bulunursa “Çilli Akıtma” denir. Akıtma geniş bir biçimde yanlara doğru yayılmışsa “Yüzü Güzel” biçiminde adlandırılır.

Burun ucu, burun delikleri ve dudaklara doğru görülen ağarmalara “Abraş” nişane denir. Abraş nişane burun ucunda küçük ise “Burun Ucu Abraş Nişane”, eğer bütün burun ucunu kaplamışsa “Burun Ucu Abraş”, ağarma burun ucu dışında üst dudaktan alt dudağa doğru geçmişse “Ağzı Kilitli” denir (Yarkın, 1953).

Bacaklarda Görülen Nişaneler:

“Seki” adını alan bacaklarda görülen ağartılar tırnağa bitişik biçimde başlar, diz üzerine kadar devam edebilir. Bu ağartılar yükseklik durumlarına göre adlandırılırlar.

Arkada seki eseri: “Ökçesi Beyaz” da denilen bu seki, tırnağa bitişik olan kısmın yalnızca arkasında görülen küçük bir leke halinde bulunur. Bu tür atlarda çoğunlukla tırnağın da arka kısmı beyazımsıdır.

Önde seki eseri: Ayağın tırnağa bitişik olan kısmının yalnızca ön tarafında görülen küçük bir lekedir. Bu atlarda ise çoğunlukla tırnağın ön kısmı beyazımsıdır.

Yarı Seki: Tırnağın üzerinden bukağılığın yarısına kadar uzanan ağartıya Yarı Seki denir.

Tam Seki: Tırnaktan başlayarak köstek oynağına (articus metacorpo phalangicis) kadar uzanan ağartıdır.

Yüksek Seki: Tırnaktan başlayan ağartı köstek oynağını birkaç santimetre geçmişse Yüksek Seki adını alır.

Çizme Seki: Tırnaktan başlayan ağartı bileklere (Carpus ve Tarsus) kadar uzanmışsa Çizme Seki denir.

Yüksek Çizme Seki: tırnaktan başlayan ağarmalar bileklerin yukarı kısmına kadar uzanmışsa buna Yüksek Çizme Seki adı verilir.

Yükseklikleri dışında sekiler biçimsel olarak da adlandırılırlar. Sekilerde üst kenarlar girintili çıkıntılı, düzensiz olursa “Düzensiz seki”, diş biçiminde düzenli olursa “Dişli seki” denir. Sekiler üzerinde koyu renkli kıllardan oluşan lekeler bulunursa “Benekli seki”, bu lekeler kırmızı olursa “Çilli seki” adını alırlar. Eğer seki üzerindeki beyaz kıllar, renkli kıllarla karışık biçimde bulunuyorsa “Karışık seki” ve sekinin kenarları koyu ve beyaz kıllarla karışık biçimde çevrelenmiş ise “Çevreli seki” denir (Yarkın, 1953).

Buna göre sekilerde adlandırma yapılırken şekilde bir farklılık varsa yüksekliği ile birlikte adlandırma yapılabilir Örneğin: Düzensiz çizme seki, Çevreli yarı seki…v.b. gibi.

KAYNAKLAR

YARKIN, İbrahim (1953). Atçılık, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 40, Ankara Üniversitesi Basımevi.