Kuzey Afrika’da bulunan Berberi kabilelerinin atı olarak bilinir. Kökeni konusunda farklı teoriler bulunmakla birlikte akla en yatkın olanı Arap yarımadasından Kuzey Afrika’ya İslamiyet’in yayılması sırasında, 7. – 8. yüz-yıllarda fetihlerle birlikte getirilen Arap atlarının yerli atlarla melezlenmesiyle son şeklini almış eski bir at ırkı olduğu düşüncesidir (Kidd, 1995). 

Fotoğraf 1: Berberi (Barb) atı 

Roma İmparatorluğu döneminde Kuzey Afrika’daki yerleşim bölgelerinde yapılmış olan çeşitli kabartmalarda Barb atlarının resmedildiğini görmek mümkündür. Roma İmparatorluğu’nun yayılmasında bu atların önemli katkıları olduğu bilinmektedir.

Bu dönemden başlayarak, Avrupalı işgalciler sayesinde de Avrupa’ya geçmiştir. Günümüzde Sahra çölünü kapsayan Fas, Tunus, Cezayir, Libya’da, İspanya ve Güney Fransa’da yetiştirilir. Bölgede bulunan İspanyol Andalus, Portekiz Lusitano, Lipizzan, Napolitano ve Fransız Camargue atlarının yanı sıra bazı yerli ırkların, Amerika kıtasındaki Quarter Horse, Standartbred ve Güney Amerika’da bulunan Criollo atlarının ırklarının geliştirilmesinde kullanılmıştır.

Fotoğraf 2: Fas’ta Tissa Festivalinde Barb atları

Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarını Afrika’da sona erdiren gerilla savaşlarının, bu atlar sayesinde kazanıldığını söylemek mümkündür.

16. yüzyılda VIII. Henry döneminde İngiltere’ye de bu atlardan çokça götürüldüğü bilinmektedir. İngiliz Thoroughbred’lerinden üç temel aygırlarından birinin atası olan Godolphin Arap, Godolphin Barb diye de anılan bir Barb atıydı. 1729 yılında Osmanlı Devleti’nin Tunus Beyi Al-Husayn I ibn Ali at-Turki, tarafından Fransa Kralına hediye edilmiş oradan da İngiltere’ye götürülmüştü[1]. Günümüzdeki Thoroughbred’lerde özellikle Barb atına benzeyen baş yapısıyla kolaylıkla ayırt edilebilmektedir. Barb atları bugün dahi Kuzey Afrika çöllerinde yaşayan kabilelerin günlük yaşamlarının bir parçasıdır. Bölge insanının en büyük yardımcısı olan Barb atları ulaşımda, tarımda ve geleneksel eğlencelerde sıkça kullanılmaktadır. Son yıllarda batı Avrupa’da Fransa, İspanya ve İtalya’da binicilik sporları için özel olarak yetiştirilen Barb atları da vardır.

Fotoğraf 3: Yağız donlu Barb atı

Berberi atlarını ırkının korunması için ilk organizasyon 1987 yılında The World Organization of the Barb Horse (Dünya Barb Atları Organizasyonu) adı altında Cezayir’de kuruldu. Bu organizasyonla birlikte dünyada ve Kuzey Afrika’da kendilerini Barb atının yetiştirilmesine adamış birçok yetiştirici bir araya gelmiştir. Arap yarımadasındaki Arap atları gibi sıcağa ve çöl iklimine karşı çok dayanıklı olan Barb Atları, Arap atlarının çekici güzelliğinden yoksundur. Buna rağmen bölge insanlarının efsanelerine konu olacak kadar da çok benimsenmiş ve sevilmiştir.

Arap atlarının aksine hafif kemerli, dış bükey bir baş yapısı, küçük burun delikleri, orta büyüklükte gözleri, kısa sırtı, eğimli ve dar sağrısı, derin ve geniş göğsü vardır. Gür yelesi vardır, kuyruğu düşüktür. Toynakları küçük ve serttir. Ayakları gövdesine göre ince ancak kaslı ve güçlüdür. Sıcakkanlı, ateşli ve çevik bir karakteri vardır. Buna rağmen bölge insanı için güç, sadakat ve zekanın bir sembolüdür. Az yiyecek ve içecekle uzun yollar kat edebilir. Kısa mesafelerde oldukça sür'atlidir. Cidago yükseklikleri ortalama 142 – 152cm. olan Barb atlarında hemen hemen tüm donlar bulunmaktadır [2].

Fotoğraf 4: Barb atıyla Faslı binici

KAYNAKLAR

KİDD, Jane (1995). The Horse, The Complete Guide To Horse Breeds And Breeding, Tiger Boks International, London.

http://www.petguide.com/breeds/horse/barb-horse/

https://www.britannica.com/animal/Barb-horse

http://horsechannel.com/horse-breeds/profiles/barb-horse-horse-breed.aspx

http://ilovehorses.net/history-2/what-is-the-difference-between-an-arab-and-a-barb

FOTOĞRAFLAR

1. http://www.2.teamraymond.com

2. http://www.flickr.com

3. http://www.horsebreedspictures.com/barb-horse.asp

4. http://www.digital-art-gallery.com

5. http://www.horsebreedspictures.com/wp-content/uploads/2015/08/Barb-Horse-Images.jpg

[1] http://ilovehorses.net/history-2/what-is-the-difference-between-an-arab-and-a-barb/

[2] http://www.horseshowcentral.com