Fransa’nın batısında Normandiya kıyılarında 19. yüzyılın ortalarından itibaren geliştirilen bir tırıs atıdır. Ordunun çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geliştirilmeye başlanan bu at, otomobil teknolojisindeki hızlı gelişmeler nedeniyle 20. yüzyılın başlarında bir süre duraksasa da tırıs ve arabalı tırıs yarışlarının popüler olmasıyla birlikte yeniden canlandırılmıştır.

Fotoğraf 1: Fransız tırıs atı, 1907

1830 yılında İngiltere’den ithal edilen Thoroughbred’ler, Norfolk atları ve bugün soyu tükenmiş olan bazı yerli Normandiya kısraklarının melezlenmesiyle elde edilmeye başlanmıştır. 1840 – 1860 yılları arasında Arap atı kanı da karıştırılan bu tırıs atlarından, bu dönemde yapılan tırıs yarışlarında önemli başarılar elde eden Conquérant (1858), Lavater (1867), Normand (1869), Niger (1869) ve Phaëton (1871) adlı aygırlar, günümüzdeki Fransız Tırıs atlarının (French Trotter - Le trotteur français) soyunu oluşturmaktadırlar [1].

Fotoğraf 2: Fransız tırıs atı

20. yüzyılın başlarında Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç edilen Fransız Tırıs atlarından bazıları Amerikan Standartbred kanı ile melezlendi. Bu dönemde Star’s Pride, Ayres, Florestan ve Granit adlı Amerikan Standartbred atları, Amerika’daki Fransız Tırıs atı’nın gelişmesinde büyük katkısı olan aygırlar oldu.

İlk Tırıs yarışları Fransız Ulusal Harası memuru Ephrem Houel tarafından 1836 yılında Cherbourg’da düzenlendi. Bu tarihten itibaren artan bir taleple dünyanın birçok ülkesinde tırs ve arabalı tırıs yarışları düzenlenmekte ve bu yarış biçimine uygun at ırkları yetiştirilmektedir.

Fransız Tırısçısı oldukça soğukkanlı oluşu, çabuk eğitilmesi ve uysallığı ile bilinir. Sessiz ancak çok istekli ve rekabetçi bir attır. Oldukça güçlü bir fizik yapısı vardır. Özellikle uzun mesafe tırıs yarışlarında çok başarılıdır. 

Fotoğraf 3: Fransız tırıs atı

Ortalama cidago yüksekliği 152 – 162cm. civarındadır. 1980‘li yıllara kadar cidago yüksekliklerinde 170cm. yi bulan büyük bir artış görülmesine rağmen, daha sonra yapılan müdahalelerle bu artış önlendi ve güç arttırılmasına yönelik çalışmalar yapıldı (Kidd, 1985).

Fransız Tırıs atı güzel ve vücudu ile orantılı bir baş ve boyun yapısına sahiptir. Göğsü derin, hareketinde hız sağlayan omuz yapısı eğimlidir. Sırt ve eğik olan sağrısı yoğun bir biçimde kaslıdır. Bacakları ile eklemleri oldukça güçlüdür. Yere sağlam ve dengeli bir biçimde basar.

Kestane, koyu kestane, doru ve yağız renklerin yanı sıra bazı düz renkler de donları arasındadır. Nadiren de kır ve beyaz donlar görülebilir.

Fransız tırıs atı Düz Tırıs ve Arabalı Tırıs yarışlarında üstün performans gösterirler. Ancak günümüzde birçok kişi bu atın uysallığı ve kolay eğitilebilmesi nedeniyle arabaya koşma, serbest biniş (Hacking) gibi amaçlarla da bu atı yetiştirmektedir [2].

Fotoğraf 4: Fransız Tırıs Atı

KAYNAKLAR

HENDRICKS, Bonnie L. (1995). International Encyclopedia of Horse Breeds, University of Oklahoma Press, Norman.

KİDD, Jane (1995). The Horse, The Complete Guide To Horse Breeds And Breeding, Tiger Boks International, London.

http://animals.mom.me/french-trotter-horses-3282.html

http://www.petguide.com/breeds/horse/french-trotter-horse/

http://www.haras-nationaux.fr/information/accueil-equipaedia/races-dequides/chevaux-de-sang/trotteur-francais.html

http://www.letrot.com/fr/trotteur-francais/race

http://www.hippologie.fr/trotteur-francais

http://mag.monchval.com/le-trotteur-francais/

FOTOĞRAFLAR

1. http://www.pascale-menetrier-delalandre.com/trotteur-francais-a-l-echauffement-a57355077

2. http://www.staj.ufonek.net

3. http://www.haras-nationaux.fr/information/accueil-equipaedia/races-dequides/chevaux-de-sang/trotteur-francais.html

4. http://www.kohuku.ru

5. http://www.horsebreedspictures.com/wp-content/uploads/2015/10/French-Trotter-Horse-Images.jpg

[1] http://www.trotting.ru

[2] www.kohuku.ru